یک پژوهشگر اقتصادی گفت: در حال حاضر نظام بانکی مبتنی بر تجارت است که فعالیتهای کوتاه مدت با سوددهی بالا انجام میدهد، این در حالی است که بانک توسعهای هدفش سرمایه گذاری بلند مدت در بخشهای مولد است.
احمد قدسی در گفتگو با "صدای بانک" با اشاره به نقش بانکها در رونق تولید در سال 98 اظهار کرد: مهمترین وظیفهای که نظام بانکی کشور در حال حاضر باید به آن بپردازد تامین مالی بخشهای مولد کشور است، متاسفانه نظام بانکی کشور طی سالهای اخیر این وظیفه مهم را به فراموشی سپرده است.
قدسی افزود: اگر بخواهیم نقش بانکها را در رونق دادن به تولید و کمک به بخشهای مولد کشور بررسی کنیم باید گفت بانکها باید وارد سرمایه گذاری در بخشهای زیرساختی شوند، از جمله کمک به شکل گیری کارخانههای جدید تولیدی و یا ورود به ساخت مسکنهای اجتماعی که در گذشته تجربه موفق مسکنهای مهر با کمک نظام بانکی عملیاتی شد.
این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه امروزه بانکها به جای کمک به بخشهای مولد و اشتغال آفرین وارد سرمایه گذاری در بخشهای زود بازده شدهاند، تصریح کرد: در حال حاضر بانکها بخش قابل توجهی از تسهیلاتشان را در اختیار بخشهای غیر مولد گذاشتهاند، بانکها طی سالهای اخیر سرمایه گذاریهایی را در ساخت مالها و یا خرید و فروش زمین و مسکن داشتهاند.
وی در ادامه بیان کرد: متاسفانه سیاست گذاری اشتباه نظام بانکی در این سالها موجب افزایش قیمت و رکود تورمی شده است، این در حالی است که اگر نظام بانکی سرمایه خود را وارد بخش تولید کند، نتیجهاش افزایش تولید و ورود کالاهای بیشتری به بازار داخلی و حتی صادراتی میشود که در نتیجه قیمتها شکسته خواهند شد.
قدسی با انتقاد از سیاست گذاری بانک مرکزی در 5 سال اخیر نیز گفت: متاسفانه خلق پولی که در این سالها اتفاق افتاده، خلق پول غیر مولد بوده است، این یعنی افزایش سرمایه بانکها در این سالها از محل دریافت بهره تسهیلات بانکی بوده است.
این پژوهشگر اقتصادی با تشریح علل سرمایه گذاری بانکها در بخشهای غیرمولد، افزود: بانک طبیعتا در سرمایه گذاریها به دنبال سوددهی است، سوددهی حداکثری زمانی رخ میدهد که سرمایه گذاری در بخشی انجام شود که ریسک پایینی داشته باشد، با این تعاریف اگر بانک بخواهد وارد سرمایه گذاری در بخش مولد شود با دردسرهای زیادی رو به رو خواهد بود، از جمله اینکه دوره سرمایه گذاری باید چند ساله و متناوب باشد تا سرمایه گذاری انجام شده به سوددهی برسد، از سوی دیگر ریسک چنین سرمایه گذاریهایی بالا است، در نظر بگیرید وقتی در بخش تولید سرمایه گذاری میشود، سرمایه گذار در حال خلق یک محصول از هیچ است، یعنی قرار است صفر را تبدیل به صد کند، بنابراین اگر قرار باشد بانکها چنین اقدامهایی را انجام دهند با مشکلات و پیچیدگیهایی رو به رو میشوند، از جمله اینکه به زودی به سود نمیرسند.
وی در ادامه گفت: سیستم بانکی امروزه از محل پرداخت تسهیلات با پشتوانه به سود بیشتری دست پیدا میکند؛ وقتی شما برای دریافت تسهیلات زمین یا خانه خود را به عنوان ضمانت تسهیلات در اختیار بانک قرار میدهید، سیستم بانکی مطمئن است حتی اگر شما نتوانید تسهیلات دریافت شده بازگردانید، زمین یا مسکن شما قابل جایگزینی تسهیلات پرداخت شده است، با این شرایط چرا بانکها باید وارد سرمایه گذاری در بخشهای مولد و پر ریسک شوند؟
قدسی در پایان اضافه کرد: لازمه ورود نظام بانکی به بخش مولد ایجاد بانکهای توسعهای است، در حال حاضر نظام بانکی مبتنی بر تجارت است که فعالیتهای کوتاه مدت با سوددهی بالا میکند، این در حالی است که بانک توسعهای هدفش سرمایه گذاری بلند مدت در بخشهای مولد است که منافع عمومی را در پی خواهد داشت، علاوه بر این سیاست گذاری کلان نظام بانکی که در اختیار بانک مرکزی است باید تغییر پیدا کند و بانک مرکزی باید با نظارت ویژه، اعتبار و تسهیلات بانکی را به بخش مولد هدایت کند، لازمه این حرکت این است که بانک مرکزی یک سیستم نظارتی قوی را ایجاد کند و همچنین مشوقهایی را برای ارائه تسهیلات به بخشهای مولد و دیر بازده در نظر بگیرد.