بررسی تبعات اقتصادی سالمندی جمعیت در وبینار موسسه عالی پژوهش تأمین‌ اجتماعی

به گزارش صدای بانک از روابط‌ عمومی سازمان تأمین‌ اجتماعی در این وبینار که دومین جلسه از سلسله نشست‌های بررسی ابعاد مسئله جمعیت با تمرکز بر چشم‌انداز و کارکردهای سازمان تامین‌اجتماعی است، مشاور مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی در امور زنان و خانواده، با تسلیت ایام اربعین سرور آزادگان جهان امام حسین (ع) و اشاره به ابعاد جهانی رویداد راهپیمایی اربعین گفت: راهپیمایی اربعین، به یک رویداد فرهنگی در ابعاد جهانی تبدیل شده که به‌رغم سانسور هدفمند رسانه‌های غربی، بر تارک فرهنگ و تمدن جهان می‌درخشد.
دکتر محبی‌تبار افزود: با توجه به روند سالخوردگی جمعیت در کشور و هشدارهای مدبرانه مقام معظم رهبری در این زمینه، بررسی موضوع عوارض سالخوردگی جمعیت بر حوزه تأمین‌اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی در دستور کار سازمان تأمین‌اجتماعی قرار گرفته و حوزه امور زنان و خانواده این سازمان با همکاری موسسه عالی پژوهش تأمین‌اجتماعی، سلسله نشست‌های تخصصی را در این زمینه تدارک دیده است تا با بررسی تجربیات جهانی، راه‌حل‌های بومی برای حل این چالش اتخاذ شود.
در این جلسه همچنین مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری و رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست‌های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه سالخوردگی جمعیت پیامدهای اقتصادی متعدد و متفاوتی دارد، گفت: کاهش عرضه نیروی کار یکی از مهم‌ترین تبعات سالخوردگی جمعیت است. به سبب کاهش نرخ باروری در جامعه سالمند، تعداد جمعیت در سن اشتغال نیز کاهش یافته و عرضه نیروی کار کمتر می‌شود. کاهش افراد در سن کار که درواقع هم تولیدکننده کالا و خدمات و هم مصرف‌کننده و متقاضی انواع کالاها و خدمات هستند، هم طرف عرضه و هم طرف تقاضا را تحت تأثیر قرار داده و بر رشد اقتصادی نیز تأثیر می‌گذارد.
دکتر محمد جواد محمودی، افزود: با سالخوردگی جمعیت، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کاهش می‌یابد و پیش‌بینی شده که ادامه روند کنونی سالمندی جمعیت در جهان، موجب کاهش 40 درصدی رشد اقتصادی جهان در 50 سال آینده در مقایسه با 50 سال گذشته می‌شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه افراد مسن‌تر عموماً به هزینه کردن سهم بیشتری از درآمد خود در بخش مسکن و خدمات اجتماعی گرایش دارند، افزود: برای جبران کاهش رشد افراد در سن کار متأثر از پدیده سالخوردگی جمعیت، طبق بررسی‌های اقتصاددانان باید بهره‌وری نیروی کار نسبت به روند تاریخی خود 80 درصد افزایش یابد تا از کاهش نرخ رشد اقتصادی جهان جلوگیری شود.
رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست‌های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: برای رسیدن به این سطح از افزایش بهره‌وری نیروی کار، راهکارهایی مانند افزایش سن بازنشستگی برای استمرار حضور طولانی مدت‌تر افراد در بازار کار، افزایش نرخ مشارکت زنان، جوان و سالمندان و ارتقای سطح آموزش و انعطاف‌پذیری بازار کار از سوی محققان و اساتید اقتصاد، پیشنهاد شده است.
وی با یادآوری اینکه با افزایش درآمد خانوارها عموماً تمایل به فرزندآوری کاهش می‌یابد، افزایش جمعیت را هم از حیث افزایش تقاضای انواع کالا و خدمات و هم از طرف افزایش عرضه کالا و خدمات بر توسعه اقتصادی مؤثر دانست و افزود: افزایش فشار تورمی از عوارض سالخوردگی جمعیت است چرا که به تبع آن افراد در سن کار کمتر و میزان تولید و به تبع آن عرضه کالا وخدمات کاهش می‌یابد در حالی که تقاضای مصرف در میان سالمندان عموماً نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه حتی در برخی موارد افزایشی است و عدم توازن میان عرضه و تقاضا، آثار تورمی خواهد داشت.
دکتر محمودی همچنین گفت: بخش بزرگی از فشارهای سالخوردگی جمعیت، مربوط به هزینه‌های حفظ سلامت سالمندان است چراکه هزینه درمان در دوران سالمندی به‌صورت تصاعدی افزایش می‌یابد و شرایط وقتی وخیم‌تر می‌شود که جمعیت فعال، انگیزه وتوان کمتری برای نگهداری از سالمندان دارند.