اختیار فروش تبعی ورقه بهاداری است که بر اساس آن، دارنده آن می‌تواند به شرط داشتن دارایی پایه (سهامی که اختیار فروش تبعی بر مبنای آن منتشر می‌شود)، دارایی پایه خود را با قیمت مشخص ‌(قیمت اعمال) و در تاریخ مشخص (تاریخ اعمال یا سررسید)، به فروشنده بفروشد.

به گزارش صدای بانک، مشخصات اوراق اختیار فروش تبعی چنین عنوان شد:
دارایی پایه: همان سهامی که اوراق اختیار فروش تبعی مبتنی بر آن است. دارایی پایه می‌تواند یکی از سهام پذیرفته شده در بورس یا فرابورس باشد.
قیمت اعمال: قیمتی است که دارایی پایه با آن قیمت در سررسید تسویه می‌شود. این قیمت در اطلاعیه عرضه، بر اساس قیمت دارایی پایه در ابتدای دوره معاملات اختیار تبعی و با نرخ تضمین سالیانه اعلام شده توسط ناشر تعیین می‌شود
"به عنوان مثال اگر قیمت سهام پایه در ابتدای دوره معاملاتی یک ساله اوراق اختیار تبعی معادل ۱.۰۰۰ تومان باشد و نرخ تضمین معادل ۲۰ درصد سالیانه اعلام گردد، قیمت اعمال در اطلاعیه عرضه برابر ۱.۲۰۰ تومان تعیین می‌شود".
سررسید: آخرین روز دوره معاملاتی است که پس از پایان جلسه معاملاتی آن روز، حسب مورد اوراق اختیار فروش تبعی قابلیت اعمال دارد.
نحوه خرید اوراق اختیار فروش تبعی
سرمایه گذاران در پنل معاملاتی آنلاین خود، مشابه با سایر نمادهای معاملاتی، به اوراق اختیار فروش تبعی نیز دسترسی خواهند داشت. با جست‌و جوی نماد مورد نظر امکان ورود سفارش خرید را با توجه به حدنصاب‌های تعیین‌شده در پیام ناظر یا اطلاعیه عرضه اوراق اختیار خواهند داشت.
محدودیت‌های معاملات اختیار فروش تبعی
برای اختیار فروش تبعی معاملات ثانویه وجود ندارد و خریداران اوراق اختیار فروش تبعی صرفاً می‌توانند اختیار خود را در تاریخ مشخص اعمال نمایند. از طرفی تنها تعداد اختیار فروش تبعی مورد قبول می‌باشد که برابر با تعداد سهم موجود در سبد سهامداری باشد، اگر تعداد اختیار فروش تبعی بیشتر از تعداد سهام پایه باشد، تعداد مابه‌التفاوت اوراق اختیار و دارایی پایه فاقد ارزش و بلااستفاده خواهد بود.
کارکرد اوراق اختیار فروش تبعی
از منظر ناشران:
۱-جمع‌آوری وجوه مربوط به فروش اختیارهای فروش تبعی در بازار
۲-القای ارزش ذاتی و بنیادی سهام به بازار با استفاده از تعیین قیمت‌های اعمال ارزنده و قابل دفاع برای سهام خود
۳-حمایت موثرتر و بلندمدت از سهام و سهامداران خرد
از منظر خریداران :
۱-مدیریت و پوشش ریسک ناشی از کاهش ارزش قیمت سهام برای خریداران اوراق فروش تبعی
۲-تصمین حداقل سود از پیش تعیین شده
از منظر کلی بازار سرمایه:
۱-افزایش حجم معامعلات و نقدشوندگی در بازار سرمایه
۲-افزایش امنیت و اعتماد سرمایهگذاران در بازار سرمایه
۳-تقویت فضای تحلیل در بازار سرمایه
۴-کنترل نوسانات هیجانی و ایجاد تعادل بیشتر در بازار
شرایط انتشار اوراق اختیار فروش تبعی
قیمت سهام ارزنده شده است
علت اجرای طرح بیمه سهام در بورس این است که قیمت سهام شرکت‌ها به حدی کاهش پیدا کرده که سرمایه‌گذاری در بورس را به‌شدت ارزنده کرده است و قیمت‌ها در بازار به حدی رسیده که تضمین ریسک در بورس شدنی است. یکی دیگر از اهداف عرضه اوراق اختیار فروش تبعی (بیمه سهام) تشویق به سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس است.
تضمین اصل و سود سرمایه
اوراق تبعی علاوه بر تضمین اصل سرمایه افراد، سود آوری را برای سرمایه گذاران تضمین می‌کند. یعنی اوراق اختیار تبعی به نحوی قیمت‌گذاری می‌شوند تا حداقل بازده فردی که سهام و اوراق تبعی را امروز خریداری می‌کند تا زمان اعمال اوراق اختیار تبعی معادل سود بانکی روزشمار باشد. بدین ترتیب فرصت تضمین سود روزشمار بانکی در بازار سرمایه با استفاده از اوراق تبعی ممکن است.
آیا مفهوم بیمه کردن سهام با بیمه‌های رایج اموال یکسان است؟
این ابزار اختیار فروش است، هر چند از یک دیدگاه ماهیت بیمه یا تضمین تا حد سود روزشمار بانکی را دارد، اما با ماهیت بیمه متفاوت است.
بیمه مربوط به فعالیت‌هایی است که ریسک خالص دارند، در حالی که بازار سرمایه ریسک سفته بازی است یعنی در بیمه شما یا خسارت می‌بینید که بیمه زیان شما را جبران می کند، یا اینکه ضرری نمی‌کنید و بنابراین دو وضعیت وجود دارد اما در فعالیت‌های بازار سرمایه ما دارای وضعیت دیگری هستیم و آن کسب سود است. در حقیقت علاوه بر زیان یا عدم خسارت، وضعیت سود نیز وجود دارد و اختیار تبعی فروش، سود را بیمه می‌کند.