سه چهارم سطح زمین را آب تشکیل داده است؛ اما نباید فریب این جمله زیبا را خورد، چراکه از این میزان، 98 درصد آب شور دریاها است که عملا قابل شرب نیستند، یک درصد را کوههای یخی قطبها و تنها یک درصد از آن را آب شیرین و قابل شرب تشکیل میدهد. آب شیرین موجود در سطح زمین برای اینکه جهت مصارف خانگی و نوشیدن مناسب باشد، باید مراحل مختلفی را پشت سر بگذارد و به اصطلاح تصفیه شود. بنابراین حفظ و نگهداری از منابع آب وظیفه تک تک افراد کره زمین است. در این مطلب همه چیز را درباره تصفیه آب با شما مطرح میکنیم، تا بیشتر با اهمیت این موضوع آشنا شوید.
آب تصفیه شده چیست؟
به کلیه فرایندهایی که برای آماده سازی آب برای مصارف مختلف انجام میشود، «تصفیه» میگویند. آب باید تا حد امکان خالص باشد تا بتوان آن را بدون نگرانی نوشید. محلی که آب در آن تصفیه میشود «تصفیه خانه» نامیده میشود. کیفیت منابع آب مختلف متفاوت است و بسته به آن مراحل تصفیه تعریف و اجرا میشود. در این خصوص استانداردهای مختلفی تعریف شده تا بتوان کیفیت آب را با یک ملاک مشخص و دقیق سنجید.
در گذشته برای اینکه آب برای آشامیدن مناسب شود و از انتقال بیماریهای مختلف از طریق آب به انسان پیشگیری شود، روشهای مختلفی مورد استفاده قرار میگرفت؛ به عنوان مثال جوشاندن یک روش متداول برای تصفیه آب در منزل بود که البته بسیاری از املاح و عوامل بیماریزا از این طریق از بین نمیرفتند. این روزها انواع و اقسام دستگاه تصفیه آب طراحی شده که در خانه قابل استفاده هستند تا افراد بتوانند بر کیفیت آبی که مینوشند نظارت دقیقتری داشته باشند.
اگرچه در تصفیه خانههای بزرگ صنعتی آب به بهترین روشهای روز دنیا تصفیه میشود، اما استفاده از دستگاههای باکیفیت خانگی یکی از راه حلهای دسترسی به آب نوشیدنی مناسب است که به عنوان یک راهکار تکمیلی میتوان از آن استفاده کرد.
اولین مشخصه یک آب تمیز و قابل نوشیدن، شفافیت، بدون بو و طعم بودن آن است. اگر از کیفیت آبی که در دسترس شما است اطمینان ندارید به هیچ عنوان آن را ننوشید، چون ممکن است عواقب خطرناکی برای شما داشته باشد.
آبهای زیرزمینی با آنکه از نظر ظاهری کدرتر هستند، اما به دلیل عبور از لایههای مختلف زمین تمیزتر هستند و تصفیه آنها سادهتر است؛ اما از آنجایی که سفرههای زیرزمینی سرمایه هر کشوری است باید سعی کرد در مصرف آنها محتاط بود. آبهای سطحی آلودگی بیشتری دارند و تصفیه آنها سختتر است.
مراحل تصفیه آب چیست؟
آبی که مورد استفاده انسان قرار میگیرد از منابع مختلفی مثل آبهای زیر زمینی، چشمهها و رودخانهها تامین میشود. کیفیت این آبها بسیار متفاوت است، مثلا آبهایی که در سطح زمین جریان دارند ممکن است حاوی انواع میکروب، باکتری و عوامل بیماریزا باشند. آبهای زیر زمینی اگرچه کمتر حاوی این آلودگیها هستند، اما معمولا املاح مختلفی دارند که استفاده از آنها ممکن است به بدن صدماتی وارد کند؛ به همین دلیل پیش از آغاز تصفیه باید بر اساس کیفیت آب، مراحل تصفیه مشخص شود. معمولا در ابتدا آب به آزمایشگاهها فرستاده میشود و پس از انجام آزمایشهای کافی بر مبنای وضعیت موجود، فرآیندهای پاکسازی و تصفیه تعریف میشود.
در اینجا به مراحل تصفیه آب که معمولا در اغلب جاها مورد استفاده قرار میگیرد، اشاره میکنیم. در تصفیهخانههای بزرگ صنعتی این فرآیندها با دستگاههای مدرن و بر پایه تکنولوژیهای روز دنیا انجام میشود و در دستگاههای کوچک خانگی مراحل پایه با دقت و در ابعاد کوچکتری پیاده سازی میشود.
1. حذف مواد معلق و زبالهها در آب
در مراحل انتقال آب به تصفیه خانه معمولا مقداری زباله و ناخالصی بزرگ و قابل ملاحظه مثل شاخ و برگ درختان، بطری نوشابه و قطعات پلاستیکی وارد آب میشوند که در مرحله نخست به وسیله فیلترهای مختلف حذف میشوند.
2. هوادهی
در این مرحله آب در معرض هوای تحت فشار قرار میگیرد که بو و طعم بهتری پیدا کند و قابل خوردن شود. اما این هنوز اول کار است و تا پاکسازی نهایی راه زیادی در پیش است. برخی گازها در آب موجب ایجاد بوی نامطبوع و تغییر رنگ میشوند که با قرار گرفتن در معرض هوای تحت فشار، از بین میروند.
3. سختی گیری
(water hardnes) به خاطر وجود املاح معدنی مختلف و یونها در آب ایجاد میشوند. اگر فلزات سنگین مثل کلسیم، منیزیوم، روی و آلومینیوم بیش از اندازه استاندارد در آب وجود داشته باشند ممکن است سلامت انسان را با خطرهای جدی مواجه کنند. به همین دلیل سختی گیری یکی از مراحل مهم تصفیه آب به شمار میآید.
درجه سختی آب در منابع مختلف آبی متفاوت است و برای رساندن آن به سطح استاندارد، راهکارهای متعددی وجود دارد.
4. فیلتراسیون
این مرحله برای حذف یا کاهش غلظت ذرات معلق در آب مورد استفاده قرار میگیرد. فیلتراسیون کمک میکند انواع باکتری، قارچ، جلبک و ویروسهایی که ممکن است در آب به صورت محلول وجود داشته باشند، حذف میشود. در این مرحله تمامی آلودگیهای بیولوژیک و شیمیایی برطرف میشوند و این فرآیند ممکن است شامل مراحل مختلفی باشد.
5. گندزدایی
در گندزدایی، آب به کمک راهکارهای مختلف ضد عفونی میشود تا پاتوژنها (میکروبهای بیماریزا) به صورت کامل حذف شوند. برای گندزدایی، روشهای شیمیایی و فیزیکی مختلفی وجود دارد و با پیشرفت علم، برخی مواد نانو هم به کمک علم نانو تولید شده که در این فرآیند مورد استفاده قرار میگیرند.
از محلولها و مواد ضدعفونی کننده بسیاری برای این کار استفاده میشود که هالوژن (کلر) یکی از معروفترین و متداولترین آنها است. استفاده از کلر باعث تشکیل اسید کلریدریک و اسید هیپوکلرو در آب میشود که باید گندزدایی شوند.
6. ذخیره سازی
در مرحله آخر آبهای تصفیه شده که دیگر عاری از تمامی ضایعات میکروبی و شیمیایی هستند و برای شرب مناسب سازی شدهاند، در مخازن بزرگ ذخیره میشوند. این آب بسته به نیاز و بر اساس شبکه توزیع آب هر شهر و از طریق راههای مختلف وارد شبکه آبرسانی شهرها میشوند.
پس از این مراحل سخت و طاقت فرسا که اینجا به مختصرترین شکل ممکن و بدون شرح جزئیات بیان شد، آب قابل نوشیدن وارد لولههای شهری شده و در دسترس شهروندان قرار میگیرد. این آب به صورت مستمر و در چندین مرحله آزمایش میشود تا از کیفیت مناسب آن اطمینان حاصل شود.
چرا باید آب تصفیه شده بخوریم؟
در گذشته بسیاری افراد به دلیل در دسترس نبودن امکانات مناسب برای تصفیه آب بیمار میشدند یا حتی از بین میرفتند. هنوز هم بسیاری از مردم جهان به آب سالم دسترسی ندارند و به همین دلیل با مشکلات مختلفی دستوپنجه نرم میکنند.
استفاده از آب تصفیه شده برای سلامت بدن و پیشگیری از بسیاری مشکلات و بیماریها لازم است. آبهای تصفیه شده با بهترین مارک تصفیه آب از هرگونه آلودگی، میکروب، عوامل بیماریزا و آلودگیهای فیزیکی مثل گل و لای پاکسازی شدهاند و افراد میتوانند با خیال راحت آن را مصرف کنند. نوشیدن آب سالم از ابتلای انسان به برخی از سرطانها پیشگیری میکند.
آب بخش عمدهای از وزن هر انسان را تشکیل داده و استفاده آن به میزان کافی برای او حیاتی است، برخی از املاح و مواد معدنی مفید در آب به حفظ سلامت شخص کمک میکنند. البته همانقدر که نوشیدن آب سالم برای انسان لازم است، خوردن آب آلوده ممکن است باعث بیمار شدن او شود، به همین دلیل پزشکان، متخصصان تغذیه و تمام کارشناسان توصیه میکنند حتما آب تصفیه شده مصرف کنید.
مصرف آب تصفیه نشده حتی میتواند به تجهیزات صنعتی هم آسیب برساند و باعث رسوب گذاری و تخریب آنها شود.
مصرف آب تصفیه شده چه تاثیر در پوست و زیبایی افراد دارد؟
در کنار اینکه آب مایه حیات است، استفاده به اندازه آن تاثیر مستقیمی در سلامت پوست و زیبایی فرد هم دارد. مصرف آب تصفیه شده به میزان کافی در روز باعث شادابی پوست شده و از شکل گیری چین و چروکها پیشگیری میکند. کم آبی باعث خشکی پوست و ترک خوردگی آن میشود و به زودی شاهد شکل گیری انواع چروک روی نواحی حساس پوست خواهید بود.
مصرف آب سالم و تصفیه شده به دفع سموم مختلف از بدن کمک کرده و به زیبایی هرچه بیشتر چهره شما و شادابی آن کمک میکند. برای اینکه اطمینان حاصل کنید آبی که میخورید کاملا سالم و بهداشتی است، میتوانید از برخی دستگاههای کوچک تصفیه آب استفاده کنید که به سلامت پوست و زیبایی شما کمک میکنند.