آنچه طی چند سال اخیر در بازارهای ایران رخ داده، باعث شده تا کم‌درآمدها از پسِ تامین مخارج روزانه خود هم برنیایند، پس‌انداز دیگر پیشکش!

به گزارش صدای بانک از تجارت‌نیوز، به‌تازگی بانک مرکزی اعلام کرده که یک کارگر مجبور است یک‌سوم حقوق خود را به مدت 135 سال پس‌انداز کند تا در آخر خانه‌دار شود! جدای از محال بودن این امر، آنچه طی چند سال اخیر در بازارهای ایران رخ داده، باعث شده تا کم‌درآمدها از پسِ تامین مخارج روزانه خود هم برنیایند، پس‌انداز دیگر پیشکش! اما چه اتفاقی افتاده که اکثریت ایرانی‌ها روز مبادا را به فراموشی سپرده‌اند و دیگر هم به‌ندرت پیش می‌آید که از واژه پس‌انداز استفاده کنند؟
پس از نوسانات ارزی سال 97 بود که فعالان کارگری هشدار دادند که اگر وضع به همین منوال پیش برود، واژه پس‌‎انداز از دایره لغات خانوار کارگر ایرانی به طور کامل حذف می‌شود. کارشناسان می‌گویند ابرچالش‌های رها شده به جان معیشت و رفاه مردم افتاده‌اند و همین موضوع سبب فراگیر شدن فقر در جامعه ایرانی و تولد طبقه متوسط فقیر شده است! طی هفته‌های اخیر رقم خط فقر از سوی افراد مختلف و عمدتا فعالان کارگری اعلام شد؛ فردی آن را 18 میلیون و دیگری حدود 20 میلیون تومان دانست. نکته نگران‌کننده این است که حداقل دستمزد کارگران از 6 میلیون تومان فراتر نمی‌رود و این موضوع یعنی فاصله درآمد و هزینه به میزان زیادی افزایش یافته است. صاحب نظران می‌گویند از هر پنج نفری که می‌بینید، یک نفر به چاه ویل فقر فرو رفته است و این در حالیست که تمام شواهد از ادامه روند افزایشی نرخ تورم خبر می‌دهند.
گسترش فقر در پی تورم جهنده
در این بین، تازه‌ترین اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، از کاهش نگران‌کننده مصرف برخی کالاهای خوراکی خبر می‌دهند. در مهرماه امسال از 53 قلم کالای خوراکی، 28 قلم افزایش قیمتی بالاتر از میانگین نرخ تورم عمومی نقطه‌ای داشته‌اند. درباره وضعیت تورم در اقتصاد ایران باید به گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول نگاهی انداخت. این نهاد بین‌المللی تاکید کرده است که تورم بالا و جهنده یکی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی بی‌پایان ایران است که موجب گسترش فقر و تشدید تنش‌های اجتماعی شده. در عین حال، کنکاش در آمار و ارقام ارائه شده در گزارش IMF حکایتگر این موضوع است که در صورت ادامه کسری بودجه و کاهش ارزش پول ملی ایران، رشد تورم طی دو سال آینده به طول می‌انجامد. این نهاد بین‌المللی پولی نرخ تورم را بیش از 50 درصد پیش‌بینی کرده است. پیش‌بینی‌ها از وضعیت کسری بودجه ایران که حدود 300 تا 600 هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود، نگرانی‌ها را از روند افزایشی نرخ تورم افزایش داده است.
پس‌انداز دیگر جایی در زندگی کم‌درآمدها ندارد
در شرایطی که درد مزمن اقتصاد ایران یعنی غول تورم هر روز بزرگ و بزرگتر می‌شود، بخش زیادی از درآمد طبقه کارگر صرف تامین نیازهای روزانه می‌شود و همین موضوع سبب شده تا پس‌انداز دیگر جایی در زندگی کم‌درآمدها نداشته باشد. گروهی از جامعه‌شناسان نیز به این موضوع اشاره داشته و معتقدند مشکلات کنونی اقتصاد باعث شده تا فرهنگ پس‌انداز به مرور از بین برود. این در حالیست که تا پیش از این پس‎انداز با زندگی مردم عجین شده بود.
بر اساس این گزارش، حالا که فرهنگ پس‌انداز در جامعه کمرنگ شده است، عده‌ای کماکان بر کمک‌های نقدی از سوی دولت پافشاری می‌کنند که در نهایت به تورم بیشتر می‌انجامد. در این بین، برخی اقتصاددانان بر توانمندسازی خانوار تاکید می‌کنند تا آنها با تکیه بر توان خود از عهده مخارج زندگی برآیند و دولت دست از پول‌پاشی بردارد و آن را رها کند.