به گزارش صدای بانک، پیش بینی درباره زلزله به حالتی چون: شدت آن، مکان زلزله و بازه زمانی که زلزله در حال رخ دادن است، بستگی دارد. به طور معمول پیش بینی زلزله بر سه نوع است. پیش بینی طولانی مدت، متوسط و کوتاه مدت. پیش بینیهای طولانی مدت بر میگردد به زلزله هایی که در سالهای قبل به وقوع پیوسته است. پیش بینیهای میان مدت به آن دست از زلزلههایی گفته میشود که در طول یک ماه و یا کمتر از یک سال به وقوع پیوسته است اما پیش بینی زلزلههای کوتاه مدت به چند ساعت و یا چند روز بستگی دارد.
پیش بینی زلزلهها در کوتاه مدت و زمان متوسط میتواند به نفع ما باشد. زیرا چنین پیشگوییهایی میتوانند از یک فاجعه بزرگ جانی پیشگیری کنند. دانشمندان معتقدند که میتوان پیش بینی زمین لرزههای بزرگ را با نظارت بر لرزههای ناشی از زمین لرزههای طبیعی، انفجارهای معدن، آزمایشات هستهای و غیره پیش بینی کرد. با این تفاسیر هیچ روش بیعیب و نقصی برای پیش بینی زلزله در طول تاریخ ایجاد نشده است. اکثر روشها و مدلها بسیار علمی و پیچیده بوده و تنها چند روش ساده است که میتوان تا حدودی از آنها برای پیش بینی زلزله استفاده کرد که در ادامه این مطلب به آنها میپردازیم.
به طور معمول میتوان پیش بینی وقوع زلزله را از ۸ روش حدس زد:
۱. افزایش رفتار غیر معمول در حیوانات پیش از وقوع زلزله
این واقعیت که حیوانات دارای ادراکی هستند که میتوانند برخی حوادث را پیش بینی کنند، کاملا درست است. همانطور که میدانید برخی از گونههای جانداران از نظر بویایی، شنوایی و بینایی توانایی بسیار بالاتری از ما انسان ها دارند. از این رو پیش از آنکه ما موردی را مشاهده کنیم و یا صدایی را بشنویم حیوانات عکس العمل نشان میدهند و این امر میتواند زنگ هشداری برای آماده باش ما برای رویارویی با زلزله باشد.
۲. تغییر غلظت مواد شیمیایی موجود در آبهای زیر زمینی
به طور معمول در غلظت آبهای زیر زمینی از نظر مواد شیمیایی ترکیب شده در آن تغییری صورت نمیگیرد، مگر آنکه چیزی باعث تغییر این ترکیب شود که زمین لرزه میتواند بخشی از این نوع تغییرات باشد.
۳. تغییر در غلظت گازها و مواد معدنی ترکیب شده با آبهای زیر زمینی
در یک مورد شبیه به زلزله در هندوستان کارشناسان با جمع آوری اطلاعات از آبهای زیر زمینی در پیش و پس از زلزله دریافتند که مقدار غلظت مواد معدنی و گازه در آب زیر زمینی کاملا قابل تشخیص بود.
۴. تغییر دما در آب و یا هوا
به نظر میرسد رابطهای بین زمین لرزه و تغییر دمای محیط وجود دارد. در پارهای از اوقات تغییر دما بین ۱۰ الی ۱۵ درجه سانتی گراد پیش از زلزله مشاهده شده است.
۵. تغییر در سطح آب چاه
تغییرات شدیدی در سطح آب در چندین چاه پیش از یک زلزله بزرگ رخ داده است. چند روز قبل از زلزله نانکی در ژاپن (۱۹۴۶) میزان آب چاهها کاهش چشمگیری یافت و همچنین افزایش سطح آب بین ۳ الی ۱۵ سانتیمتر پیش از وقوع زلزله های Lunglin (چین) و Przhevalsk (روسیه) نیز گزارش شده است.
تشخیص اینکه آب منطقه و یا چاهی کاهش و یا افزایش یافته است، بدون نسب وسایل اندازه گیری تقریبا غیر ممکن است، چرا که تا منطقه و یا چاهی را برای این منظور هر روز مورد مطالعه قرار ندهند، نمیتواند به چنین مشکلی پی برد.
۶. غلظت گاز رادون در آب
گاز رادون یک نوع گاز رادیو اکتیو است که قبل از وقع زمین لرزه در تودههای سنگنی تخلیه میشود و میتواند با تشخیص آن پی به یک زمین لرزه برد. وقتی رادون در آب چاه مخلوط شود، غلظت رادون موجود رد آن را به میزان قابل توجهای بالا میرود.
۷. تغییر فشار در چاههای نفت
در مقیاس بزرگ نوسانات جریان نفت از چاههای نفت قبل از زمین لرزهها در قفقاز شمالی (اروپا) و چین گزارش شده است. این زلزلههایی که در سالهای ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲ رخ داد، موجب افزایش جریان نفت قبل از وقوع آن شده است. چنین نوسانات در چاههای زیر زمینی کاملا قابل اندازه گیری است، چرا که فشار در نقاط مختل دچار تغییرات اساسی میشود. پس با اندازه گیزی فشار درون چاههای نفت نیز میتوان از وقوع زمین لرزه باخبر شد.
۸. با استفاده از برخی وسایل حساس لرزه نگاری
ابزارهای زیادی برای سنجش میزان زمین لرزه وجود دارد، اما برخی ابزارها میتوانند امواج حاصل از زمین لرزهها را ثبت کنند. وقتی لایههای زمین روی هم سر بخورند، انرژی بسیار زیادی از آنها خارج شده که در نتیجه زمین لرزه به وجود میآید. همانطور که میدانید امواجها طول موجهای متفاوتی دارند، برخی امواج خیلی زودتر به سطح زمین میرسد، به طور مثال پیش از آنکه لایههای زمین روی هم سر بخورد، فعل و انفعالاتی رخ میدهد تا این امر صورت گیرد. در هنگام این فعل و انفعالات اگر طول موجهای خاص آن را دریافت کنیم به راحتی میتوانیم زمین لرزهای را پیش از وقوع تشخیص بدهیم. البته دانشمندان با توجه به گسلهایی که در لایههای زیر زمین وجود دارد، میتوانند تا حدودی زمان زمین لرزه و یا مکانی که بیشتر در معرض زمین لرزه است را پیش بینی کنند.
منبع: فردا