تسویه و پایاپای مبادلات، تامین مالی مبادلات تجارت و پرداخت‌ها از جمله مهم‌ترین کاربردهای فناوری بلاکچین در صنعت بانکداری محسوب می‌شود.

طی ادوار مختلف تاریخ همواره مفاهیم و ابزارهای جدید ظهور و بروز کرده که در ابتدای امر ناشناخته و گاها غیر قابل درک بود. حال با تغییر و پیشرفت تکنولوژی هر روزه شاهد معرفی ابزار و فناوری جدید در حوزه‌های مختلف در جهان هستیم، اما طی سال‌های اخیر فناوری جدید به گوش می‌رسد که کم و بیش در بخش‌های مختلف مطرح و دهان به دهان شد.

بلاکچین با رمز ارزها و مهمترین آن یعنی بیت کوین به مردم معرفی شد و به همین دلیل تا حدودی درک درستی از کارایی اصلی این فناوری حاصل نشده است. بلاکچین در واقع یک فناوری متن باز است که کسی صاحب آن نیست و کاربردهای فراوانی در صنایع و حوزه های مختلف دارد.

در واقع به زبان ساده می توان این چنین بیان کرد که بلاک چین یک پایگاه توزیع داده مبتنی بر اجتماع میلیون‌ها نقطه اشتراک است که به صورت همزمان داده‌هایی در آن ثبت و اصلاح می شود که می‌توان با بهره گیری از این پلتفرم باز، آزاد و در عین حال پیچیده، به تبادلات مالی، علمی و اطلاعاتی پرداخت که از مهم ترین فناوری‌های مبتنی بر پلتفرم بلاکچین می‌توان به ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده همچون بیت کوین و نظام های مالی و بانکی اشاره کرد.

اصلی‌ترین تاثیر بلاکچین بر روی صنعت مالی و فعالیت بانکداری است. می‌توان گفت کاری که اینترنت با رسانه ها کرد را بلاکچین با بانک ها و موسسات مالی خواهد کرد. بلاکچین نقطه عطفی است از حرکت بانکداری سنتی به سمت بانکداری کاملا مدرن، افتتاح آسان حساب بانکی در دور افتاده‌ترین مناطق جهان توسط بلاکچین به آسانی انجام خواهد شد.

شفافیت‌های مالی بسیار بیشتر شده و هزینه‌ها به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. در آینده شعبه بانکی به صورتی که الان شاهد هستیم وجود خارجی نخواهد داشت! وقتی بلاکچین و رمزارزها وارد ماجرا می شوند، حاشیه امنیت بانک ها به خطر می افتد.

در آینده تنها اطلاعات لازم برای تراکنش های وابسته به بلاکچین آن است که آیا خریدار به اندازه کافی پول دارد یا نه. برای رهن و گرو گرفتن، کاربر باید اطلاعات مربوط به درآمد، دارایی ها و تاریخچه تراکنش های مالی را هم داشته باشد. بانک ها احتمالا از بین نمی روند، اما باید شیوه کارکرد خود را از انتقال پول به کارهای موثرتری تغییر دهند.

پنج کاربرد فناوری بلاکچین در صنعت بانکداری
تقریبا روزی نیست که خبر جدیدی در خصوص تلاش بانک‌ها برای استفاده از فناوری بلاک چین جهت انجام خدمات فعلی بانکی به گوش نرسد. بلاکچین با ترکیب پایگاه‌های داده مشترک و قابلیت رمزنگاری، این امکان را به طرف های مختلف می دهد که بتوانند به طور همزمان به چند دفتر کل دیجیتالی به روز که دستکاری آن غیر ممکن است، دسترسی یابند.

بلاکچین زیربنای ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین است و در ابتدا بسیاری از بانک‌ها با دیده شک و تردید نسبت به آن می‌نگریستند ولی این نگرش در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری تغییر یافته است. هر چند نظارت‌های دقیق و قانونی بر جذب سرمایه از طریق عرضه اولیه کوین های دیجیتالی یا به اصطلاح  IC۰، بخش اعظم اخبار دنیای ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است، ولی باز هم فناوری بلاکچین، واژه کلیدی و مهم این حوزه به شمار می رود.

در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۷، شرکت های فعال در حوزه بلاکچین توانستند ۲۴۰ میلیون دلار سرمایه جذب کنند. بخش زیادی از این مبلغ، از طرف بانک ها تامین شده است. اکنون این سوال مطرح می‌شود که کدام یک از عملیات بانکی با بهره‌گیری از بلاکچین می‌تواند دچار تحول گسترده‌ای شود؟

درباره پنج کاربرد فناوری بلاکچین در صنعت بانکداری، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تسویه و پایاپای مبادلات
کارشناسان بر این باورند که پیچیده بودن فرایند ثبت اطلاعات وام‌ها و ایمن‌سازی این بخش، سالانه میلیاردها دلار هزینه به بانک‌ها تحمیل می‌کند. بخش تسویه در بانک‌ها، اولین جایی است که تاثیر استفاده از بلاک چین در آن مشاهده می شود. یک مثال خوب در این خصوص، بازسازی بورس اوراق بهادار استرالیا است که حجم زیادی از اطلاعات تسویه بعد از مبادلات سهام را به یک سیستم بلاکچین منتقل کرده شرکت Digital Asset Holdings به مدیریت بلایث مسترز (Blythe Masters) این پروژه را کلید زده است.

پرداخت‌ها
بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در حال بررسی قابلیت‌های بلاکچین برای ایجاد تغییر در سیستم‌های پرداخت خود و یا حتی استفاده از آن برای راه اندازی ارزهای دیجیتال هستند. این موضوع تا حدودی پاسخ به چالشی است که می‌گوید ارزهای دیجیتال مستقل مانند بیت کوین می تواند بر سیاست های کنترل پولی آنها سایه افکنده باشد. همچنین استفاده از بلاکچین توسط بانک های مرکزی در اقصی نقاط جهان نشان می دهد که این موسسات مالی به مزایای بالقوه استفاده از بلاکچین به عنوان سیستم پرداخت واقف شده اند.

در این میان، موسسات مالی از تعلل بانک های مرکزی به تنگ آمده اند و خود اقدام به راه اندازی پروژه های مختلف کرده‌اند. به عنوان مثال، بانک UBS سوئیس کوین تسویه ارائه داده که هدف از آن، تولید و عرضه توکن‌های یک ارز دیجیتال جدید برای استفاده در بازار مالی سوئیس است. سوئیفت در حال بررسی بلاکچین است ولی همچنان رقابت سختی با ریپل دارد. 

تامین مالی مبادلات تجارت
تامین مالی اغلب مبادلات تجاری در جهان هنوز هم با کاغذ انجام می شود. به عنوان مثال، صورتحساب بارنامه ها و اعتبارنامه ها به وسیله پست و فکس به اقصی نقاط جهان فرستاده می شود. به نظر می رسد بسیاری از بانکداران منتظر مدرنیزه شدن این وضعیت هستند. بسیاری معتقدند بلاکچین راه حل روشن این مشکل است چرا که افراد زیادی نیاز دارند که به اطلاعات مشترکی دسترسی داشته باشند.

لزوم وجود بلاک چین در حوزه تامین مالی مبادلات تجاری کاملا مشهود است. انجام این کار با استفاده از دستگاه فکس و مُهر زدن بر روی کاغذ، بسیار قدیمی است. با این حال کارشناسان معتقدند که بانک ها به تنهایی قادر نیستند به مزایای بلاکچین دست یابند.

هویت
در صنعت بانکداری، تایید هویت مشتریان و معامله‌گران امری بسیار حیاتی است. بدون آن وام دهندگان به سرعت جایگاه خود را به عنوان یک نهاد مورد اعتماد برای سپرده گذاری مردم از دست خواهند داد. قانونگذاران، بانک ها را مسئول نظارت بر قانونی بودن تراکنش های میان کاربران می دانند و در صورت وقوع جرم یا اعمال خلاف قانون توسط مشتریان، بانک ها را به دلیل سهل انگاری مواخذه می کنند.

سال‌هاست که بانک‌ها می‌کوشند یک راهکار دیجیتالی مشترک برای ثبت و به روزرسانی اطلاعات هویتی مشتریان به دست آورند ولی به دلیل نیازهای متعارض نهادهای مختلف نظارتی، این تلاش‌ها برای رسیدن به یک فرمول قابل قبول تاکنون به نتیجه نرسیده است. بسیاری معتقدند بلاکچین به دلیل امنیت و ماهیت رمزنگاری شده خود و نیز قابلیت به اشتراک گذاری یک داده در هر لحظه و با چند نهاد مختلف، می تواند یک راه حل مناسب برای این موضوع باشد.

وام‌های سندیکایی
وام سندیکایی یا Syndicated loan به وامی اطلاق می‌شود که با تامین وجه و همکاری چندین بانک تجاری با بانک سرمایه گذاری به یک مشتری اعطا می شود. این وام ها معمولا مبالغ بالا را شامل می شوند.

در حال حاضر، انجام پروسه بانکی برای پرداخت مبلغ وام درخواستی جهت توسعه سندیکاهای آمریکایی، به طور میانگین به ۱۹ روز کاری زمان می برد. بعد از پرداخت وام توسط مشتری و تغییر آن از یک دست به دست دیگر، باز هم به ارتباطات زیادی از طریق فکس نیاز خواهد بود. امانوئل آیدو (Emmanuel Aidoo) مدیر بلاکچین شرکت Credit Suisse میگوید و این حوزه از جاهایی است که تاکنون سهم زیادی از به کارگیری فناوری های خلاقانه نداشته است.

البته باید در نظر داشت که اینجا هم مانند حوزه فاینانس تجاری، بلاک چین به تنهایی قادر نیست تمام ناکارآمدی های سیستم وام های سندیکایی را برطرف کند. آقای آید و می گوید این فناوری به خودی خود یک راهکار جادویی برای حل تمام مشکلات نیست بلکه می تواند در فرایندهای مالی تغییر و تحولاتی به وجود آورد.

منبع: ایبنا