جذب سرمایه و تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان همواره یکی از مشکلات این کسب‌وکارهای بوده است. اما تسهیل پذیرش در بورس و ایجاد فرصت‌هایی برای تامین مالی جمعی، چراغ جذب سرمایه را برای این کسب‌وکارهای نوپا روشن کرده است. ضمن اینکه مرتبط کردن نهادهای مختلف سرمایه‌گذاری، صاحبان کسب‌وکار و کارآفرینان، تأثیر مهمی در حمایت از عرصه نوآوری کشور دارد.

به گزارش صدای بانک از تجارت‌نیوز، نشست خبری اولین دوره رویداد بین‌المللی تامین مالی نوآوری و فناوری (فینوتکس) روز یکشنبه 20 فروردین 1402 با حضور هاشم آقازاده، دستیار معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، سجاد عباسی، دبیر رویداد فینوتکس، علیرضا دلیری، رئیس کمیته علمی رویداد فینوتکس، محمدعلی شیرازی، مدیرعامل شرکت فرابورس ایران و اصحاب رسانه در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد.
محمدعلی شیرازی، مدیرعامل شرکت فرابورس ایران، در رویداد فینوتکس گفت: همه بنگاه‌ها و دولت‌ها و همه زیرساخت‌های اقتصاد باید به سمت دانش‌بنیان شدن بروند.
او ضمن اشاره به اینکه در زمینه تبدیل دانش به ثروت، بحث تامین مالی حوزه‌های دانش‌بنیان یک حلقه مفقوده است، اظهار کرد: وقتی با فعالان حوزه دانش‌بنیان صحبت می‌کنیم، همه دغدغه تامین مالی دارند. از طرفی وقتی با فعالان سرمایه‌گذاری خطرپذیر صحبت می‌کنیم، دغدغه دانش‌بنیان‌ها را دارند. اگر این دو نهاد با هم پیوند خورده و به زبان مشترکی برسند، این حلقه مفقوده پیدا خواهد شد.
شیرازی با تاکید بر اینکه در فرابورس بازار اول و دوم برای شرکت‌هایی هستند که قابلیت پذیرش دارند، ادامه داد: این دو بازار بالغ بر 170 شرکت پذیرفته شده و معامله‌شده دارند که 14 شرکت از این مجموع دانش‌بنیان هستند؛ یعنی حدود 10 درصد.
به گفته مدیرعامل شرکت فرابورس ایران در حوزه نهادها فرابورس ایران دارای 21 صندوق VC و PE است که تاکنون 3400 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری را به خود تخصیص داده‌اند. همچنین سکوهای تامین مالی جمعی هم ابزاری برای تامین مالی دانش‌بنیان‌هاست و در حال حاضر 18 سکو مجوز فعالیت از فرابورس را دریافت کرده‌اند.
فاصله معنادار بین عرضه و تقاضای منابع مالی در حوزه دانش‌بنیان‌ها
همچنین هاشم آقازاده، دستیار معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با اشاره به اینکه در دو دهه اخیر اقتصاد دانش‌بنیان به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته و اقدامات جدی هم در این زمینه انجام شده است، گفت: در اردیبهشت سال گذشته قانون جهش تولید دانش‌بنیان به تصویب رسید. پس از آن، روند توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی ریاست جمهوری را به معاونت علمی و فناوری تبدیل کرد.
او پیرامون بحث تامین مالی در زیست‌بوم فناوری ادامه داد: در دو دهه اخیر، تامین مالی در زیست‌بوم بر مبنای منابع مالی بود که عمدتا از طریق دولت تامین شده است. این منابع تخصیص‌یافته در قالب منابع بودجه‌ای در اختیار فعالان زیست‌بوم دانش‌بنیان قرار گرفت.
آقازاده ضمن تاکید بر اینکه چنین منابعی به دلیل وابستگی به منابع بودجه‌ای بسیار محدود است، بیان کرد: حجم و اندازه نیاز به منابع مالی درحال افزایش است.
از طرفی منابع بودجه‌ای قابل تخصیص درحال کاهش است. این یعنی شکاف بین متقاضیان و منابع قابل توجه است.
او  درباره راه‌حل پرکردن این شکاف افزود: باید از نهادها و ابزارهای مالی استفاده کرد. نهادهایی مثل نظام بانکی، بازار سرمایه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صنعت بیمه و… او رویداد فینوتکس را محلی برای گردآوری این بازیگران دانسته و گفت که چنین رویدای می‌تواند اهداف و برنامه‌های زیست‌بوم را با نگاهی به گذشته جلو ببرد.
سجاد عباسی، دبیر رویداد فینوتکس با بیان اینکه استقبال مخاطبین از رویداد اینوتکس سبب شد تا اولین رویداد تامین مالی فینوتکس همزمان با این رویداد برگزار شود، گفت: این رویداد که از 19 تا 22 اردیبهشت در پارک فناوری پردیس برگزار می‌شود دارای دو بخش نمایشگاهی و رویدادی است.
او با اشاره به اینکه یکی دیگر از بخش‌های رویداد فینوتکس، بخش مشاوره و منتورینگ رایگان برای کسب‌وکارها است، بیان کرد: استارتاپ‌هایی که نیاز به جذب سرمایه دارند نیز می‌توانند برای جذب سرمایه مورد نیاز خود در این رویداد ثبت نام کنند.
بی‌اعتمادی مهمترین چالش بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران
علیرضا دلیری، رئیس کمیته علمی رویداد فینوتکس در ادامه، پیرامون بی‌اعتمادی نهادهای مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان یکی از چالش‌های مهم این حوزه بیان کرد: در گذشته اعتقاد این نهادها بر این بود که چنین کسب‌وکارهایی پرریسک هستند. لذا نمی‌توانستند به آنها اعتماد کنند. اما الان اوضاع بهتر شده و تغییر کرده است. حتی بانک مرکزی نیز به صورت ماهیانه به شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات می‌دهد.
او افزود: در بحث‌های سرمایه‌گذاری نیز در بازار سرمایه اتفاقات خوبی افتاد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شکل گرفتند.
ماده 11 قانون جهش تولید دانش‌بنیان به اعتبار مالیاتی اشاره کرده که این می‌تواند در بخش اقتصاد دانش‌بنیان کمک موثری کند. یکی از راه‌های تامین مالی در این حوزه این است که شرکت‌های بزرگ و سنتی می‌توانند مالیات خودشان را در حوزه دانش‌بنیان به صورت مستقیم و غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنند.
این در اقتصاد ما یک روش تامین مالی بسیار جذاب و کمک‌کننده است که می‌تواند سرمایه زیادی را به این حوزه‌ها وارد کند. ما امیدوار هستیم که در این رویداد بتوانیم به این موضوع بپردازیم و سرمایه‌گذار را ترغیب کنیم تا از این ظرفیت استفاده کرده و اقتصاد را متحول کنند.