فرزندآوری، جوانی جمعیت و اجرای سیاست‌های جمعیتی از جمله دغدغه‌های جدی در کشور طی سال‌های اخیر بوده و در همین راستا یکی از مباحث مهم، بحث خدمات‌رسانی مناسب و کم هزینه به زوج‌های نابارور در جهت درمان آنهاست؛ موضوعی که در دستور کار جدی وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت قرار گرفته و در طرح‌هایی مانند گسترش مراکز درمان ناباروری و همچنین گسترش پوشش بیمه‌ای هزینه‌های درمان ناباروری خود را نشان داده است.

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بیمه سلامت ایران به نقل ازایسنا، در بحث پوشش‌های بیمه‌ای درمان ناباروری می‌توان گفت که طبق ماده ۴۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، پوشش بیمه‌ای خدمات درمان ناباروری به عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های وزارت بهداشت مطرح و زیر ساخت‌های ارائه خدمات و قرارداد با بیمه‌های پایه در مراکز ناباروری دولتی فراهم شد. بر این اساس با حمایت‌های دولت در زمینه تزریق اعتبارات به بیمه سلامت، مصوب شد که خدمات درمان ناباروری از ابتدای سال ۱۴۰۰ تحت پوشش بیمه‌ای قرار گیرند.
بر این اساس در حال حاضر بیمه‌ها حمایت از درمان زوج‌های نابارور را برعهده گرفته‌اند و در همین زمینه سازمان بیمه سلامت اعلام کرده است که تاکنون حدود ۵۷ هزار و ۳۵۶ زوج نابارور در سامانه‌های الکترونیک این سازمان بیمه‌گر نشان‌دار شده اند که البته نسبت به سال گذشته افزایش ۲۳ درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین به اذعان مسوولان سازمان بیمه سلامت، مراکز طرف قرارداد این سازمان بیمه‌گر به ۲۰۲ مرکز خدمات درمان ناباروری افزایش یافته که مراکز دولتی و غیر دولتی را شامل می‌شود و در این مراکز بسته‌های خدمتی شامل ۶۳ قلم داروی تخصصی، ۲۸ قلم تجهیزات پزشکی، ۵۶ کد خدمت آزمایشگاهی، ۷ خدمت تصویربرداری پزشکی و ۲۰ خدمت جراحی ارائه می‌شود.
بنابر اعلام سازمان بیمه سلامت، چهار خدمت فوق تخصصی ناباروری هم با پوشش ۹۰ درصدی بیمه‌ای ارائه می‌شود تا بخشی از پرداخت‌های زوج‌های نابارور کاهش یافته باشد. بنابراین پوشش هزینه‌ها، در مراکز دولتی با تعرفه دولتی و در مراکز عمومی و خیریه و خصوصی بر مبنای تعرفه‌های عمومی تحت پوشش قرار گرفته است.
در هر حال بنا به تعریفی که مسوولان و متخصصان ارایه داده‌اند؛ اگر زوجی یک‌سال پس از ازدواج و بدون پیشگیری باردار نشود و همچنین اگر سن خانم بالاتر از ۳۵ سال باشد و پس از شش ماه باردار نشود، آن زوج نابارور تشخیص داده می‌شوند.
اما سوال مهم آن است که زوجین نابارور چگونه می‌توانند از خدمات بیمه‌ای جهت درمان استفاده کنند؟ در این راستا باید گفت که زوج نابارور با مراجعه به پزشک و تشخیص ناباروری، جهت دریافت خدمات، توسط پزشک معالج نشان‌دار می‌شود یا به کارشناس اداره کل بیمه سلامت استان مراجعه می‌کند و نشان‌دار می‌شود. این زوج پس از نشان‌دار شدن آماده دریافت خدمات درمانی و تشخیصی است.
این خدمات تشخیصی عبارتند از آزمایشات مرتبط، سونوگرافی یا رادیولوژی و دارو جهت تشخیص و درمان ناباروری که اگر با این اقدامات اولیه بارداری حاصل نشد، آماده دریافت خدمات فوق تخصصی مانند لقاح مصنوعی، IVF، تلقیح داخل رحمی، میکروانجکشن، انتقال جنین فریز و ... می‌شوند.
همچنین بنابر اعلام سازمان بیمه سلامت، هزینه‌های درمانی ناباروری در خدمات شخص ثالت مانند رحم اجاره‌ای و جنین اهدایی نیز طبق ضوابطی خاص قابل پرداخت است.
در مجموع پزشک بیمار را جهت دریافت این خدمات به مراکز درمانی ناباروری ارجاع می‌دهد. اما هزینه این خدمات در مراکز مختلف چگونه محاسبه می‌شود؟ در این باره هم به اذعان مسوولان سازمان بیمه سلامت، هزینه خدمات در مراکز دولتی ۹۰ درصد تحت پوشش بیمه قرار دارد و در مراکز خصوصی و عمومی غیردولتی با ۹۰ درصد تعرفه عمومی غیردولتی محاسبه می‌شود.
اگر زوجی خدمات درمانی خود را از مراکز غیرطرف قرارداد سازمان بیمه سلامت دریافت کند با ارایه مستندات و مدارک درمانی به اداره کل بیمه سلامت استان مربوطه، می‌تواند هزینه خسارت درمان را دریافت کند.
همچنین در بحث درمان ناباروری، بیمه سلامت برابر قانون به زنان تا سن ۴۹ سالگی خدمات مربوط به ناباروی را ارایه می‌دهد و برای مردان محدودیت سنی وجود ندارد.
در همین زمینه دکتر مریم آزادی - معاون دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سلامت ایران به ایسنا تاکید کرد که در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ محدویت‌ها در دریافت خدمات رفع شد و فرد می تواند بدون سقف در هزینه و تعداد دفعات درمان را ادامه دهد.
وی در خصوص اقدامات سازمان بیمه سلامت ایران در بحث ناباروری گفت: ماده ۴۳ قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده به صراحت اعلام می‌کند که تمام خدمات بیماریابی، تشخیصی و درمانی ناباروری باید تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر قرار گیرد؛ لذا سازمان بیمه سلامت نیز در حمایت از این خانواده‌ها و زوجین نابارور اقدامات لازم را انجام داده است.
او به ایسنا تاکید کرد که اگر زوجی فاقد هرگونه بیمه است می‌تواند با مراجعه به سایت اداره کل بیمه سلامت هر استانی و یا مراجعه حضوری به اداره کل بیمه سلامت استان تحت پوشش بیمه قرار گیرد، همچنین این آمادگی وجود دارد که با مراکز درمان ناباروری قرارداد منعقد شود تا زوجین بتوانند خدمات را در شرایط بهتری دریافت کند.