سوت زنی به عنوان یکی از راهکارهای افزایش قدرت کشف ناهنجاریها و دارای اثر بازدارندگی عمومی، سالها است مورد توجه قانونگذاران کشورهای مختلف قرار گرفته و در صورت توجه جدی به آن، میتواند موجب ارتقای سلامت بازار سرمایه شود.
به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، محمدجعفر علیخانی، کارشناس حقوقی بازار سرمایه در یادداشتی برای سنا نوشت:
سوت زنی به عنوان یکی از راهکارهای افزایش قدرت کشف ناهنجاریها و دارای اثر بازدارندگی عمومی، سالها است مورد توجه قانونگذاران کشورهای مختلف قرار گرفته و در صورت توجه جدی به آن، میتواند موجب ارتقای سلامت بازار سرمایه شود.
سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه،در سالهای اخیر،با تصویب دستورالعمل حمایت و تشویق گزارشگران ناهنجاری در بازار سرمایه،گامهای مثبتی در این راستا برداشته و با اجرای دستورالعمل یاد شده و پرداخت پاداش به برخی موارد سوت زنی، مفهوم و عملکرد این روش پیشگیری را در عمل نیز به فعالان بازار نشان داده است. بنابراین انتظار میرود در صورت استمرار توجه به کارکردهای این روش، اعتماد اشخاص برای اثربخشی گزارشگری یا سوتزنی در بازار سرمایه افزایش یافته و شاهد افزایش گزارشگری در خصوص ناهنجاریهای مهم و اثربخش بر شفافیت و ارتقای سلامت بازار سرمایه باشیم.
نکته حائز اهمیت در خصوص اثربخشی سوت زنی، علاوه بر نظام پاداشدهی، لزوم تبیین جایگاه قانونی و وضع حمایتهای قانونی مشخص و همه جانبه از سوت زن یا گزارشگر یا افشاگر است. بدیهی است صرف ایجاد انگیزه مادی بدون پیشبینی حمایتهای قانونی قاطع از گزارشگر، دست کم موجب افشای ناهنجاریهای بزرگ و مهم نخواهد شد. در این راستا، برخی حمایتهای قانونی از قبیل پرداخت هزینه وکیل و مشاوره و جبران زیان وارده به گزارشگر و اشخاص وابسته به وی از محل صندوق حمایت،در دستورالعمل مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار پیشبینی شده است که حکایت از رویکرد جدی سازمان به اثربخشی این دستورالعمل دارد.
شایان ذکر است؛ فرهنگسازی این موضوع به عنوان یک امر قانونی، شرعی و واجد آثار اجتماعی مفید و افزایش حمایتهای قانونی از گزارشگران موجب افزایش کارایی و اثربخشی این روش خواهد بود.