مقدمات بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران با سرعت بالایی انجام شد و به نظر می‌رسد علت عجله طرف آذربایجانی فراهم کردن مقدمات سفر الهام علی‌اف برای حضور در مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب ایران بوده است.

به گزارش صدای بانک از ایسکانیوز، روز دوشنبه اخباری در خصوص بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران منتشر شد و سخنگوی دولت با تایید این مسئله اعلام کرد که باکو سفارت خود را در تهران پس از 18 ماه بازگشایی کرده است. بهاددری جهرمی در پست خود در شبکه ایکس نوشت: «‏با بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، یکی دیگر از ثمرات دیپلماسی نتیجه‌محور ‎شهید رئیسی در این ۵۰ روز، با پیگیری جدی دکتر مخبر و وزارت امور خارجه به نتیجه رسید. دولت ‎راه خدمت شهید رئیسی را تا آخرین لحظه ادامه می‌دهد».
به گفته یک منبع آگاه در وزارت خارجه قرار بود این خبر فعلا رسانه‌ای نشود و شخص وزیر خارجه جمهوری آذربایجان آن را اعلام کند، اما به هر ترتیب پس از انتشار این خبر کشورهایی از جمله روسیه و ترکیه با استقبال از این اقدام آن را گامی برای ثبات و همکاری در منطقه دانستند. لازم به ذکر است که باکو حدود یک سال و نیم پیش سفارت خود را در تهران در پی حمله یک فرد مسلح و کشته شدن یکی از کارمندانش تعطیل کرد و علیرغم تلاش‌های جمهوری اسلامی و محاکمه فرد ضارب حاضر به بازگشایی آن نشده بود.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان پس از بازگشایی مجدد سفارت خود در مکان جدید در بیانیه‌ای اعلام کرد: تهران تضمین‌هایی را برای امنیت ساختمان جدید و حفاظت از کارکنان تحت ترتیبات مندرج در کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک متعهد شده است. این بیانیه افزود: بازگشایی سفارت به توسعه بیشتر روابط جمهوری آذربایجان و ایران و مسائلی که باید حل شوند، کمک خواهد کرد.
گفته می‌شود که مقدمات این اقدام در سفر رئیس جمهور برای افتتاح سد «قیز قلعه سی» انجام شده و رئیس جمهور شهید در آخرین ملاقات خود با آقای علی‌اف خواستار بازگرداندن روابط به سطح عادی و آغاز فعالیت سفرای دو کشور شده بود. پس از آن دولت آذربایجان از طریق عوامل خود یک ساختمان را در منطقه پاسداران شناسایی کرده و پس از اخذ مجوزهای لازم آماده سازی این ساختمان در یک ماه گذشته انجام شد و جمهوری اسلامی ایران نیز در این مدت کمک‌های لازم را به نمایندگان جمهوری اذربایجان ارائه داد.
همچنین سفیر جمهوری آذربایجان و نمایندگان این کشور پس از بازدید از ساختمان جدید وضعیت آن را تایید کردند و قرار بود خبر افتتاح سفارتخانه توسط جیحون بایرامف -وزیر امور خارجه آذربایجان- یا سفیر این کشور اعلام شود اما دوشنبه این هفته این خبر از رسانه‌ها سردرآورد. به نظر می‌رسد باکو قصد دارد هرچه سریعتر تنش‌ها در روابط دوجانبه را کاهش دهد و گفته می‌شود علت عجله طرف آذربایجانی فراهم کردن مقدمات سفر الهام علی‌اف برای حضور در مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب ایران بوده است؛ زیرا به لحاظ عرف دیپلماتیک در صورت نداشتن سفیر حضور رئیس جمهور و یا نخست وزیر در کشور دیگر معمول نیست.
لذا به گفته یکی از دیپلمات‌های با تجربه ایرانی که سال‌ها در حوزه قفقاز کار می‌کند، پیش‌بینی می‌شود که به علت تمایل باکو به حضور در سطح عالی برای مراسم تحلیف دکتر پزشکیان این اقدامات با سرعت بالا انجام شد. از طرف دیگر، شنیده می‌شود که دولت آذربایجان قصد دارد فصل جدید از روابط با ایران را آغاز کند و با توجه به پایان جنگ‌های منطقه قفقاز، مقامات باکو در همین راستا گام برمی‌دارند. احتمال دارد سفارت باکو در تهران فعالیت خود را به صورت رسمی تا چند روز آینده آغاز کند و سفیر ایران هم در اولین فرصت پس از آغاز به کار دولت چهاردهم انتخاب و اعزام خواهد شد.
بدون تردید نقش شهید رئیسی و دولت سیزدهم در بازگشایی سفارت آذربایجان غیرقابل انکار است و طرف آذربایجانی نیز در دیدار با کاردار جمهوری اسلامی ایران عنوان کرده که بر اساس توافق الهام علی‌اف با رئیس جمهور فقید دولت آذربایجان در پایبندی به تعهدات خود مسئله بازگشایی سفارت را عملیاتی کرده است و مدیر کل منطقه‌ای وزارت خارجه آذربایجان نیز با تایید این مسئله بیان کرده که در حاشیه دیدار روسای جمهور دو کشور برای افتتاح سد قیز قلعه سی توافقات لازم در این زمینه انجام شد.
اگرچه هنوز دائمی بودن ساختمان جدید سفارت آذربایجان واقع در دروس، خیابان شهریزاد، خیابان یارمحمدی، تقاطع خیابان ساقی و فیروزکوه، پلاک ۸ اعلام نشده اما به نظر می‌رسد روند برای انتقال مالکیت آن و دریافت مجوزهای لازم برای دائمی شدن آن انجام خواهد شد. لازم به ذکر است که در حال حاضر سیدجعفر آقایی به عنوان کاردار سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو فعالیت می‌کند و احتمالا پس از تشکیل کابینه دولت چهاردهم سفیر جدید معرفی و تشریفات رسمی آن انجام خواهد شد.