نخستین همایش داده و هوش مصنوعی در بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با محوریت حاکمیت داده، تفکر راهبردی داده محور و کاربرد هوش مصنوعی در صنعت بانکداری، برگزار شد.

به گزارش صدای بانک از پایگاه اطلاع‌رسانی قرض‌الحسنه، نخستین همایش «داده و هوش مصنوعی» با حضور دکتر «سید سعید شمسی‌نژاد» مدیرعامل، «عیسی امامی» رئیس هیأت مدیره، «حمیدرضا توسلی سبزوار» عضو هیأت مدیره و معاون فناوری اطلاعات، اعضای هیأت عامل و رؤسای ادارات کل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران و همچنین دکتر «مهران محرمیان» معاون سابق فناوری‌های نوین بانک مرکزی برگزار شد.
در این مراسم دکتر «شمسی‌نژاد»، مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران ضمن اشاره به مزایای بهره‌گیری هوش مصنوعی بیان کرد: یکی از نکات مثبت مبحث هوش مصنوعی، رشد شتابان آن است و به همین منظور مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ در حضور خبرگان و کارآفرینان بر این موضوع تأکید داشتند.
وی با بیان اینکه خدمات بانکی در فضای حاکمیت داده روز به روز متنوع‌تر می‌شود، گفت: بر اساس قانون جدید بانک مرکزی، نوع بانک‌ها طبقه‌بندی می‌شود و به موازات آن شاهد تغییر مسیر خدمات بانکی از شیوه سنتی به مدرن به صورت الکترونیکی و غیرحضوری هستیم.

ضرورت تغییر رویکرد در ارائه خدمات
شمسی‌نژاد تصریح کرد: یکی از برنامه‌های نخستین بانک قرض‌الحسنه کشور، تغییر نگرش در خدمات نوین بانکداری خصوصاً در حوزه تحلیل داده و خدمات کارمزدی است و لازم است مبنای ارائه خدمات خود را از حالت کارمزدی سابق به سمت خدمات نوین سوق دهیم.
مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با اشاره به رقابتی بودن فضای استفاده از هوش مصنوعی تصریح کرد: بازیگرهای زیادی مشغول خدمت‌رسانی در حوزه‌های اپلیکیشن‌ها و نئوبانک‌ها هستند و همین موضوع منجر به ایجاد یک فضای رقابتی شده است. در نتیجه اگر قصد داریم در این حوزه از رقبا پیش بیفتیم، چاره‌ای جز تغییر در خدمات سنتی خود نداریم.
وی افتتاح حساب آنلاین را یکی از اقدامات مثبت بانک برشمرد و افزود: در حال حاضر بانک ۱۸.۵ میلیون مشتری دارد و قصد دارد تا پایان سال جاری ۴.۵ میلیون فقره وام به مشتریان خود پرداخت کند، بنابراین جمع‌آوری دیتا به این شیوه نیازمند انجام یک کار حرفه‌ای است.
شمسی‌نژاد اظهار داشت: دولت فرانسه، وزیر هوش مصنوعی منصوب کرده که این امر نشان از اهمیت این حوزه دارد، بنابراین در این حوزه فرصت‌های بی‌شماری وجود دارد که با بهره‌مندی از آن، می‌توان نتایج مثبتی را شاهد بود.
مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران اظهار داشت: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که حجم تجارت در حوزه هوش مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ به ۱۹۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار برسد.
وی بیان کرد: استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند نتایج مثبتی برای باشگاه مشتریان بانک به همراه داشته باشد. علاوه بر این موضوع، استفاده از آن سبب می‌شود تا اعتبارات به صورت هدفمند، هدایت شود.
شمسی‌نژاد با اشاره به کسب رتبه‌های تک‌رقمی بانک در سطح شبکه بانکی بیان کرد: رتبه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در دو حوزه تراکنش‌های بانکی و منابع مالی به ترتیب ۴ و ۸ است و اکنون ما به دریافت رتبه‌های تک‌رقمی عادت کرده‌ایم و امیدواریم این موضوع در حوزه هوش مصنوعی نیز نمود پیدا کند.
مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با بیان اینکه ظرفیت بانک برای توسعه فین‌تک‌ها بالاست، گفت: تخصصی کارکردن در این حوزه‌ها باعث می‌شود تا نتیجه این اقدامات را مشاهده کنیم؛ زیرا اگر دچار فقدان در یکی از حوزه‌ها شویم، به دلیل فقدان و وجود برخی کاستی‌ها، نمی‌توان نتایج خوبی به دست آورد، بنابراین تجهیز دستگاه‌های مربوط به هوش مصنوعی و دیتا، یک ضرورت تلقی می‌شود.
وی تصریح کرد: در کشورهای مختلف بعد از نیازسنجی، کنسرسیوم‌های بزرگی تأسیس شدند و در این جلسه از مسئولان مربوطه تقاضا دارم تا شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگی برای توسعه این حوزه تأسیس کنند.
شمسی‌نژاد در پایان بیان کرد: از ایده‌های جدید اندیشمندان حوزه فناوری به ویژه حوزه هوش مصنوعی استقبال خواهیم کرد.

تدوین نقشه راه تحول دیجیتال بانک
در ادامه این مراسم «حمیدرضا توسلی سبزوار»، عضو هیأت مدیره و معاون فناوری اطلاعات بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با بیان اینکه کسب‌وکارها امروزه با پیچیدگی‌های زیادی مواجه هستند، گفت: حرکت مستمر کسب‌وکارها مسلتزم پویایی است و در سطح خرد و کلان باید بتوان همه ابعاد آن‌ها را بعد از پایش و برنامه‌ریزی متأثر کرد.
وی با بیان اینکه امروز قلمرو قرض‌الحسنه همه کشور را متأثر کرده، افزود: پژواک این تاثیر و تأثر در شاخص‌های مختلف تجلی و تبلور داشته و این به علت دستاوردهای بانک در سال‌های اخیر بوده است. طبیعتاً با نگاه ۵ سال گذشته، اهداف ۵ سال آینده رقم نمی‌خورد؛ بنابراین لزوم پیوستگی این رشد احساس می‌شود.
توسلی سبزوار ادامه داد: نقشه راه تحول دیجیتال در دستور کار قرار گرفته و بانک قرض‌الحسنه مهر ایران قصد دارد این دو موضوع را توأمان پیش ببرد؛ یعنی علاوه بر ارائه خدمات سنتی در قالب شعب، به‌صورت موازی به مشتریان خدمات غیرحضوری نیز ارائه دهد.

شبکه بانکی در حوزه «کشف تقلب» در وضعیت مناسبی قرار دارد
دکتر «مهران محرمیان»، معاون سابق فناوری‌های نوین بانک مرکزی نیز ضمن اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در دنیای امروزی بیان کرد: هوش مصنوعی مهم‌ترین اتفاقی است که این روزها کل دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده و شبکه بانکی نیز از این قاعده مستثنا نیست. در طرف مقابل نیز اگر به خوبی از آن استفاده نشود، بشریت در نقطه فاجعه‌باری قرار خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه شبکه بانکی در حوزه «کشف تقلب» در وضعیت مناسبی قرار دارد، افزود: امروزه اگر فردی ناگهان گردش مالی زیادی ایجاد کند، شبکه بانکی با بررسی وضعیت فرد به سرعت به این پرونده ورود می‌کند و شرایط فرد را مورد پایش قرار می‌دهد. روند شبکه بانکی در این حوزه واقعاً مناسب بوده اما تا نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد.
محرمیان با اشاره به توانمندی شبکه بانکی در شناسایی مشتری و نیازسنجی آن ادامه داد: با طبقه‌بندی مشتریان حوزه بانکی، امروزه می‌توان با طبقه‌بندی مشتریان، نیازهای فرد را حدس زده و متناسب با آن پیشنهادهای مالی مناسبی به وی ارائه داد.
معاون سابق فناوری‌های نوین بانک مرکزی اظهار داشت: بانک قرض‌الحسنه مهر ایران ظرف چند سال گذشته اقدامات مناسبی انجام داده که یکی از آن‌ها، جذب مشتریان بوده است. این بانک توانسته با شناسایی مشکلات مردم، راهکارهایی به آن‌ها پیشنهاد دهد.
وی تصریح کرد: برگزاری چنین همایش‌هایی سبب می‌شود تا همه کارکنان صف و شعبه به خوبی با مزایای یک موضوعی آشنا شوند و نتیجه آن، اجرای درست اقدامات تا سطح شعبه برای مردم است.
هوش مصنوعی یک مفهوم فرا انسانی است
در ادامه دکتر «قرائی‌پور»، معاون برنامه‌ریزی و تحول بانک قرض‌الحسنه مهر ایران ضمن اشاره به مزایای استفاده از هوش مصنوعی در شبکه بانکی، بیان کرد: هوش مصنوعی یکی از مفاهیمی است که می‌تواند کارآیی، سرعت و دقت را افزایش داده و اثربخشی را توسعه دهد؛ بنابراین استفاده از آن همواره ضروری است.
وی با بیان اینکه «هوش مصنوعی» یک مفهوم فرا انسانی است، گفت: ۳ جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۴ به شیمی‌دانان تعلق گرفت که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت کرده و مدعی شدند استفاده از آن منجر به شکل‌گیری انقلابی در صنعت دارو خواهد شد و از طرفی ۲ فیزیکدان برنده نوبل ۲۰۲۴ نیز همین وضعیت را داشتند، بنابراین علاوه بر استفاده مؤثر از آن، باید به حوزه مسائل اخلاقی آن نیز توجه داشت تا از بروز فاجعه نیز جلوگیری شود.
وی ادامه داد: احراز هویت غیرحضوری یکی از مسائلی است که توسط هوش مصنوعی انجام می‌شود و امروزه ۷۰ درصد وام‌های بانک قرض‌الحسنه مهر ایران به صورت غیرحضوری به حساب مشتریان واریز می‌شود.
قرائی‌پور با بیان اینکه هوش مصنوعی یک موضوع تجملاتی در بانک‌ها نیست، افزود: بانک همچنان آزمون استخدامی برگزار می‌کند؛ پس این موضوع به معنای حذف نیروی انسانی نیست.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تصریح کرد: سیاست بانک فیجیتال است؛ اما باید بتوانیم سامانه‌هایی هوشمندی داشته باشیم تا رضایت مشتری را به درجه اعلاء ارتقا دهیم.
داده‌ها، دارایی بانک هستند
«ندا لباف»، معاون اداره‌کل آمار و تحلیل داده و هوش مصنوعی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با بیان اینکه اصل «حفاظت داده» همواره یک اصل ضروری تلقی می‌شود، گفت: کارمندان اداره امنیت بانک در حال دفع حملات باج‌افزارها هستند.
وی بیان کرد: بنا بر آمارها، ۹۴ درصد سازمان‌هایی که مکانیزم حفاظت داده درستی نداشتند، بلافاصله بعد از حمله بدافزارها منحل شدند و ۶ درصد باقی‌مانده بعد از گذشت ۲ ساعت، این اتفاق برای آن‌ها رخ داد.
لباف ادامه داد: یکی از داشبوردهای اداره‌ کل مبارزه با پولشویی، کشف تقلب آنلاین بود. علاوه بر این موضوع، پروژه‌های «کاتالوگ داده» و «دریاچه داده» جزو پروژه‌های مهم ما هستند که با استفاده از آن‌ها بانک به یک چاه نفتی دست پیدا می‌کند که می‌تواند برای نسل‌های آینده شبکه بانکی نیز مفید واقع شود.
وی با بیان اینکه داده‌ها، دارایی بانک است، افزود: سیاست‌گذاری‌های شکل‌ گرفته در این حوزه بر اساس مدل‌های رسمی دنیا بررسی می‌شود. در ۲ حوزه کیفیت دیتا و حفاظت از داده، چند برنامه در دو سال آینده پیش روست. همچنین، کیفیت‌سنجی داده‌ها، آموزش مهارت‌های آن و در نهایت آخرین گام، دستیابی به نظام یکپارچه داده از جمله اقدامات بانک است.
شایان ذکر است این همایش بر مبنای دو محور اصلی حاکمیت داده و هوش مصنوعی برگزار شد. ۴ استاد دانشگاه اطلاعاتی درخصوص هر دو محور ارائه دادند.
گام مهم و ارزشمند بانک قرض‌الحسنه مهر ایران
دکتر «مصطفی امینی» با بیان اینکه بانک قرض‌الحسنه مهر ایران تا کنون ۷ اقدام مهم انجام داده، گفت: ترویج فنی قرض‌الحسنه، پرداخت تسهیلات امتیازی، افزایش بلوغ پیمانکاران صنعت بانکداری، افزایش بلوغ سواد فناوری اطلاعات کارکنان خود، افزایش بلوغ بانکداری حلال با پرداخت تسهیلاتی که کارمزد صفر درصد دارند، تأمین مالی مبتنی بر وقف و ارتقا سطح تجربه مشتری از جمله اقدامات نخستین بانک قرض‌الحسنه کشور است.
مهندس «مصطفی سخایی» استاد دانشگاه نیز با اشاره به تفکر راهبردی داده‌محور اظهار داشت: مدیریت و حاکمیت داده در ایجاد بینش و ارزش بسیار مهم است، زیرا راهبری داده‌محور در صنعت بانکداری، یک اصل مهم تلقی می‌شود.
دکتر «امین نظارات»، استاد دانشگاه در این مراسم سخنانی در خصوص تأثیر هوش مصنوعی به صنعت بانکداری ارائه داد. به گفته وی استفاده از هوش مصنوعی از جمع‌آوری داده گرفته تا ایجاد ارزش دارای اهمیت بالایی است.
دکتر «محمدرضا قدوسی» نیز در این مراسم بیان کرد: ارزش‌آفرینی از فناوری‌های پیشران مثل هوش مصنوعی، یک اصل اساسی و مهم تلقی می‌شود و جایگاه آن در ۲۰ سال آینده و استفاده بانک‌ها از آن دچار تغییراتی می‌شود.