فدراسیون جهانی بورس؛ معتبرترین نهاد قانونی بین‌المللی در صنعت بورس

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، فدراسیون جهانی بورس ((WFE) World Federation of Exchanges) که بیشتر با نام فدراسیون بین‌المللی بورس اوراق بهادار (FIBV) شناخته می‌شود، یک گروه تجاری بین‌المللی است که از منافع بورس‌های اوراق بهادار تحت عضویت در سراسر جهان حمایت می‌کند.
فدراسیون جهانی بورس‌ اوراق بهادار در سال ۱۹۶۱ تأسیس شد و به‌تدریج ابعاد خود را گسترده‌تر کرد. طی چندین سال فعالیت این نهاد، اعضــای جدیدی، از جمله بازارهای مشتقه، مراکز تسویه و پایاپای، SME و دیگر ارائه‌دهندگان خدمات مالی به آن پیوستند و با گسترس زمینه فعالیت این انجمن، در نشست مجمع عمومی سال ۲۰۰۱ با اکثریت آرا این نهاد به فدراسیون جهانی بورس تغییر نام یافت.
خاستگاه فدراسیون جهانی بورس
بورس اوراق بهادار یا بورس‌های سنتی‌تر، همواره طی قرن‌ها نقش مهمی را در اقتصاد جوامع ایفا کرده‌اند. خاستگاه مبادلات دائمی به سال ۱۵۳۱ میلادی و به تأسیس بورس در آنتورپ (شهری در غرب بلژیک) بازمی‌گردد. یک سده بعد، بورس آمستردام با ساختاری پیچیده‌تر ظاهر شد. با گذر ۴ قرن، مبادلات اوراق بهادار در سراسر اروپا و سایر نقاط جهان ظاهر شد و فعالیت‌های آن‌ها از طریق افزایش تخصص و تنوع در دوره‌ها و همچنین بهبود ساختارهای حاکمیتی تکامل یافت.
در پاسخ به این تحول، اتاق بازرگانی بین‌المللی (International Chamber of Commerce) دفتر بین‌المللی بورس‌ (International Bureau of Stock Exchanges) را ایجاد کرد که تا جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹ فعالیت این نهاد ادامه داشت. پس از پایان جنگ، ایجاد دگرباره نهادهای بین‌المللی با تأخیر همراه شد. در می ۱۹۵۷، زمانی که تعدادی از بورس‌های اروپایی در پاریس گرد هم آمدند، نخستین پیشرفت‌های عمده در همکاری‌های بین‌المللی غیررسمی دوباره ظاهر شد. این روابط در طول چهار سال آینده قوی تر شد به تصمیم‌گیری برای ایجاد یک ساختار رسمی در قالب یک فدراسیون انجامید.
در لندن در اکتبر ۱۹۶۱، فدراسیون بین‌المللی بورس اوراق بهادار (FIBV) به طور رسمی ایجاد شد. ماهیت اروپایی، اعضای اصلی FIBV انجمن بورس‌های آلمان، انجمن بورس‌های سوئیس و بورس‌های آمستردام، بروکسل، لندن، لوکزامبورگ، مادرید، میلان، پاریس و وین بودند.
این فدراسیون از زمان تاسیس خود تا به امروز، از نظر اندازه، وسعت و گستره جغرافیایی، رشد چشمگیری داشته است. بخشی از این رشد با گسترش و اهمیت فزاینده بخش اوراق بهادار در اقتصاد جهانی که با آزادسازی قابل توجه بازارهای مالی ملی در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ رخ داد، مرتبط است. همچنین، در دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، تعداد قابل توجهی از ایالت‌ها مبادلات اوراق بهادار را افتتاح کردند.
نگاهی بر تعداد تاسیس بورس‌های در ایالت‌های مختلف حکایت از گسترش بورس طی دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ دارد؛ طی دهه ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰، تنها ۱۴ بورس ایجاد شد. در دهه ۱۹۸۰ تعداد ۱۸ بورس و ۲۴ بورس در ۲۴ صرافی در دهه ۱۹۹۰ ایجاد شد. این رشد همچنین به افزایش حضور اعضای فدراسیون در بازار تبدیل شده است.
اعضای فدراسیون جهانی بورس
تا سال ۱۹۹۰، اعضای WFE به ۳۸ عضو و تا دسامبر ۲۰۰۱ به ۵۶ عضو افزایش یافت. در حال حاضر اعضای این فدراسیون به بیش از ۲۵۰ عضو رسیده است. اگرچه بخشی از این رشد عضویت از طریق ادغام بورس‌های قبلی موجودهمچون بورس نیویورک و سایر بورس‌ها در کانادا و اروپا بوده است، اما در طول فعالیت فدراسیون جهانی بورس، گستره جغرافیایی این فدراسیون به گونه‌ای افزایش یافت که اعضا را در همه تقاط دنیا را دربرگرفت.
پراکندگی جغرافیایی اعضای WFE در دنیا به شرح زیر است:
* آسیا و اقیانوسیه: ۳۷ درصد
* اروپا، خاورمیانه و آفریقا: ۴۳ درصد
* آمریکا: ۲۰ درصد
بورس تهران از سال ۱۹۹۲ میلادی به عضویت این فدراسیون درآمد و همواره، به‌ویژه پس از تغییرات ساختاری، در مجامع و نشست‌های آن حضوری فعال داشته است.
شایان ذکر است، حجم معاملات سالانه که از طریق اعضای WFE می‌گذرد، تا سال ۲۰۲۱ برابر با ۱۶۲.۰۴ تریلیون دلار اعلام شده است.
عضویت در فدراسیون جهانی بورس
WFE چند معیار اصلی را برای بررسی اولیه کاندیداها در نظر می‌گیرد و به عنوان مبنایی برای خود ارزیابی اعضا عمل می‌کند. بنابر این معیارها، یک عضو باید:
* در کشور مبدأ خود قابل توجه باشد و عامل مهمی در اقتصاد کشور به‌شمار رود.
* توسط یک نهاد نظارتی، در چارچوب قانونی تنظیم شود.
* افزایش سرمایه و مدیریت ریسک داشته باشد؛ به بیانی دیگر، تمامی مبادلات بازار نقدی WFE باید بستری فعال برای افزایش سرمایه اولیه و ثانویه داشته باشند. تمام مبادلات مشتقه WFE باید گزینه‌ها یا قراردادهای آتی را برای مدیریت ریسک ارائه دهند.
* رفاه عمومی را دربربگیرد؛ به بیانی دیگر، باید منصفانه، منظم و در حفاظت از حقوق و منابع مشارکت‌کنندگان خود، بی‌طرف باشد.
رسالت فدراسیون جهانی بورس
فدراسیون جهانی بورس به عنوان معتبرترین نهاد قانونی در صنعت بورس، تمامی جنبه‌های دادوستد اوراق بهادار را از لحاظ فنی، تجاری، حقوقی و همچنین اقتصادی مد نظر قرار می‌دهد و طی فعالیت خود، مطالعات فراوانی را بر پدیده خود انتظامی، اجرای مصوبات، توقف معاملات، روش دادوستد اوراق، ایجاد و به‌کارگیری ابزارهای مالی جدید و موارد دیگر انجام داده است.
تعدادی کمیته کاری از طرف فدراسیون جهانی بورس برای بررسی موضوعات مهم و برقراری تعامل بیشتر میان اعضا، در سطح بین‌المللی تشکیل شده است و این کمیته‌ها به دلیل امکان حضور تمامی اعضا، زمینه‌ منحصربه‌فردی را برای بحث و تبادل نظر در زمینه موضوعات تأثیرگذار بر صنعت بورس فراهم آورده است.
وظیفه فدراسیون جهانی بورس کمک به توسعه بورس‌ها در راستای:
* ارتقای استانداردهای بازار و آمارهای قابل اتکا، حمایت از قانونگذاران
* سیاستگذاری در راستای ایجاد بازار شفاف و منصفانه
* گردهم آوردن کارشناسان بورس و
*کمک به توسعه بورس‌های جدید و کوچک است.
به طور خلاصه، طی سال های فعالیت WFE، مطالعات گسترده‌ای بر خودانتظامی، نقد شوندگی، تنوع ابزار معاملاتی و روش دادوستد اوراق بهادار و سایر موارد انجام شده و فدراسیون جهانی بورس نتایج این مطالعات در اختیار اعضا قرار می‌دهد.