راهکار فرابورس برای حل چالش معاملات با حجم کم اوراق با درآمد ثابت

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، چندی پیش اداره نظارت و دیدبان بازار شرکت فرابورس ایران با انتشار اطلاعیه‌ای از تغییر واحد پایه سفارش در نمادهای معاملاتی با درآمد ثابت از روز چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ خبر داد.
بر اساس این اطلاعیه و بر اساس مصوبات سیصد و سی و پنجمین جلسه هیأت مدیره شرکت فرابورس ایران در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ و به استناد مفاد ماده ۱۸ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران، واحد پایه سفارش (LOT) در تمامی اوراق با درآمد ثابت (اوراق بدهی) از چهارشنبه تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ به ۱۰۰ تغییر یافت.
بر این اساس، در نمادهای معاملاتی عادی (Round LOT)، سفارشات وارد شده در سامانه باید مضربی از ۱۰۰ باشد. بنابراین، سفارشات با حجم‌های کمتر از ۱۰۰ ورقه در نماد خُرده فروشی (Odd LOT) قابل معامله خواهد بود. به این ترتیب، معاملات بلوک و عمده در نمادهای اوراق با درآمد ثابت در نماد عمده (Block) قابل انجام است.
در همین راستا، رئیس اداره نظارت و دیده‌بان بازار فرابورس ایران در گفت‌وگو با تلویزیون اینترنتی «واچار» در ارتباط با چرایی این تصمیم اظهار کرد: انجام معاملات با حجم کم بر اوراق با درامد ثابت، یکی از مواردی بود که NAV صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دچار چالش می‌کرد. به بیانی دیگر، برخی افراد با انجام معاملات با حجم کم سعی داشتند، YTM (بازده تا سررسید) اوراق را به شکل قابل‌توجهی تغییر دهند.
زهرا میرزایی ادامه داد: شرایط پیشین سبب می‌شد تا مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری در فرایند مدیریت NAV دارایی‌های خود دچار چالش شوند و گاهی به اجبار معاملاتی برای اصلاح YTM اوراق موجود در سبد خود انجام دهند. در همین راستا، فرابورس تصمیم گرفت در بازارهای اوراق بهادار با درامد ثابت فرابورس ایران، از ظرفیت‌های سامانه معاملاتی به همان منظور که سامانه از ابتدا طراحی و خریداری شده است، استفاده شود.
او با تشریح وجود ۴ نماد (بازار) در سامانه معاملاتی برای هر ورقه بهادار تصریح کرد: در سامانه معاملاتی، برای هر ورقه بهادار ۴ بازار مشخص در نظر گرفته شده است. نماد نخست در سامانه معاملات، بازار معاملات نرمال (Round LOT) است. به بیانی دیگر، در این نماد معاملات با ضریبی از LOT قرار بود معامله شوند. به عنوان برای نمونه، در شرایطی که LOT ۱۰۰ است باید سفارشات ۱۰۰، ۲۰۰ ، ... باشد.
رئیس اداره نظارت و دیدبان بازار فرابورس، در تشریح بازار خرده‌فروشی را که به نماد دوم در سامانه معاملاتی معروف است، عنوان کرد: نماد خرده‌فروشی یا Odd LOT ، ویژه سرمایه‌گذارانی است که با ضریبی غیر از ضریب LOT یا همان تعداد کمتری از LOT معامله کنند.
او ادامه داد: بازار جبرانی هر نماد، نماد سوم یا نماد buy back است؛ به این معنی که اگر یک شخص متقاضی جمعآوری تمام یا بخشی از سهام باشد می‌تواند با استفاده از ورود سفارش خرید در این بازار اقدام به خریداری کند.
به گفته میرزایی، بازار بلوک یا نماد چهارم، نمادی است که برای معاملات با حجم بالا که معاملات عمده و معاملات بلوکی در نظر گرفته می‌شود.
او با اشاره به اینکه از تاریخ ۲۱ اردیبهشت در نمادهای اوراق بهادار بادرآمد ثابت فرابورس ایران، از ظرفیت سامانه معاملات به شرحی که توضیح داده می‌شود، استفاده شده است، افزود: بر این اساس، در نماد یک، ضریب LOT ۱۰۰ تایی وجود دارد. به بیانی دیگر، هر معامله‌ای که قرار است در نماد یک انجام شود، باید سفارش وارده شده مابه‌ازای آن ضریبی از ۱۰۰ ورقه باشد.
رئیس اداره نظارت و دیدبان بازار فرابورس ادامه داد: بنابراین، اگر سهامداری بخواهد با تعداد کمتر از ۱۰۰ ورقه معامله خرید یا فروش انجام دهد، سفارشات خود را باید در بازار خرده‌فروشی یا Odd LOT وارد کند؛ ضمن آنکه به دلیل وجود اختلاف قیمت احتمالی بین دو نماد، بهره‌برداری از فرصت آربیتراژی امکان‌پذیر است.