بهره یا «هزینهای» است که مشتری برای وام به بانک میپردازد، یا «پولی» است که بانک بابت سپرده به مشتری میدهد. مقدار آن یا با مبلغ مشخص میشود یا با درصد.
به گزارش صدای بانک، حداکثر نرخ بهره در هر کشور، یعنی همان چیزی که روی کل اقتصاد تأثیر میگذارد به دست بانک مرکزی همان کشور تعیین میشود که این همان نرخ پایه بهره است.
بانک مرکزی به بانکهای دیگه وام میدهد. بانکها هم به افراد و شرکتها وام میدهند و بهرهاش را میگیرند. هدف از وام دادن تشویق مردم به خرج کردن و سرمایهگذاری و کمک به سلامت اقتصاد است. اگر بانک مرکزی نرخ حداکثر سود را پایین بیاورد، تمایل به پسانداز کم میشود. بنابراین شرکتها تشویق میشوند که برای سرمایهگذاری پرسنلی و تجهیزاتی وام بگیرند. در این صورت مردم عادی هم برای گرفتن وام مسکن یا خودرو کمتر دست و دلشان می لرزد.
هدف اصلی بانک مرکزی ایجاد شرایط مساعد برای رشد اقتصادی پایدار، ثبات ارزش پول و پایین نگه داشتن نرخ تورم است. اگر قیمتها ناگهان بالا برود، بانک مرکزی میتواند وارد عمل شده و نرخ سود را بالا ببرد. این کار باعث میشود که مردم پول کمتری خرج مواد مصرفی کنند و بیشتر به فکر پسانداز باشند.
نتیجه این که شرکتها برای خرید تجهیزات با احتیاط بیشتری سرمایهگذاری میکنند. خردهفروشان هم مجبور میشوند قیمتهاشان را پایین بیاورند تا چرخ تجارت بچرخد. این کار به کاهش تورم کمک مهمی میکند. با این حال برای کسانی که وام مسکن میگیرند مشکل پیش میآید چون باید قسط بیشتری بدهند. در هر حال نرخ بهره چه بالا باشد چه پایین، روی زندگی همه ما تأثیر مهمی میگذارد.