پارادوکس اشتغال و بیکاری زنان

به گزارش صدای بانک از تجارت نیوز، مرکز آمار ایران که متولی اصلی انتشار داده‌های مربوط به نرخ بیکاری است، در آخرین گزارش خود از این متغیر مهم اقتصادی، وضعیت بازار کار تا پایان خردادماه سال 1403 را بررسی کرده است. در این گزارش، آمار نرخ بیکاری به تفکیک گروه‌ها و قشرهای مختلف نیز منتشر شده که یکی از آنها، آمار بیکاری در زنان و مردان است. واکاوی این داده‌ها نشان می‌دهد وضعیت اشتغال در بازار کار زنان و مردان به طرز چشمگیری نابرابر است. طوری که نرخ بیکاری زنان بیش از دو برابر مردان است.

نرخ بیکاری زنان به 15 درصد رسید
در بازار کار زنان، نرخ اشتغال که نسبت جمعیت شاغل بالای 15 سال به کل این افراد را نشان می‌دهد در 12 ماه منتهی به خرداد 1403 با رشد 0.1 واحد درصدی مواجه شده و به 12.1 درصد رسیده است. افزایش نرخ اشتغال اما به معنی کاهش بیکاری در زنان نبوده است؛ چراکه در همین مدت، نرخ بیکاری زنان نیز 0.2 واحد درصد رشد کرده و به 15 درصد رسیده است. به این ترتیب، نرخ بیکاری زنان 2.2 برابر مردان اما نرخ اشتغال آنها، تنها 19 درصد نرخ اشتغال مردان است.

علت افزایش همزمان نرخ اشتغال و بیکاری زنان چه بود
افزایش همزمان نرخ بیکاری و اشتغال در زنان به این دلیل رخ داده که نرخ مشارکت اقتصادی زنان که نسبت جمعیت فعال (افراد شاغل و در جست‌وجوی کار) به کل افراد 15 ساله و بیشتر را نشان می‌دهد، با رشد 0.2 واحد درصدی در این مدت به 14.3 درصد رسیده است. به عبارت دیگر، افراد بیشتری از جمعیت زنان بالای 15 سال وارد بازار کار شده‌اند و بخشی از آنها در پیدا کردن شغل موفق و برخی دیگر ناموفق بوده‌اند. از همین روی، هم تعداد بیکاران و هم تعداد شاغلان در بازار کار زنان افزایش یافته است.
شایان ذکر است، بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ مشارکت اقتصادی مردان با وجود ثبات در 12 ماه منتهی به خرداد 1403 رقم 68.3 درصد را ثبت کرده که 4.8 برابر زنان است.

نرخ بیکاری 32.5 درصدی زنان جوان
بررسی نرخ بیکاری زنان بر اساس گروه سنی آنها حاکی از آن است که نرخ بیکاری زنان جوان 15 تا 24 ساله با رشدی 0.3 واحد درصدی، در پایان خردادماه به 32.5 درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ بیکاری مردان در همین گروه سنی به 17.2 درصد رسیده که از کاهش دو درصدی این نرخ حکایت دارد.افزون بر آن، طبق داده‌های مرکز آمار ایران، 25.4 درصد از زنان بین 18 تا 35 ساله نیز بیکار هستند. رقمی که برای مردان این گروه سنی معادل 12.2 درصد رقم خورده است.
همچنین بررسی‌ها از اختلاف قابل توجه بیکاری زنان و مردان تحصیل‌کرده حکایت دارند. طوری که 20 درصد از زنان بالای 15 سال فارغ‌التحصیل آموزش عالی بیکارند اما این رقم در بین مردان تنها 7.8 درصد است.

زنان در کدام بخش‌های اقتصادی مشغول کارند؟
با استناد به داده‌های مرکز آمار ایران، بیش از 61 درصد از زنان شاغل در بخش خدمات مشغول به کارند، 25.5 درصد از آنها در بخش صنعت شاغل‌اند و 13.1 درصد از آنها در بخش کشاورزی کار می‌کنند. این در حالی است که نسبت اشتغال مردان در این سه بخش به‌ترتیب معادل 50.7 درصد، 34.5 درصد و 14.8 درصد است. همچنین 11.5 درصد از زنان و 6.8 درصد از مردان اشتغال ناقص دارند؛ به عبارت دیگر این افراد کمتر از 44 ساعت در هفته کار می‌کنند اما خواهان و آماده برای انجام کار بیشتر هستند.